کوروش محمدخانی قهرمان اروپا: آرزویم ایمنی جاده های ایران است.
قهرمان ایرانی مسابقات اتومبیلرانی اروپا، یکی از دغدغه های اصلی خود را اجرای طرح ایمنی جاده های کشور می داند و اینکه بتواند برای ارتقای سطح این ورزش در کشور تعلیم رانندگی درست را نهادینه کند.
به گزارش ایرنا، کوروش محمدخانی که از کودکی رویای رانندگی را در سر می پروراند و توانست با حضور در رقابت های بین المللی تا مسابقات «فرمول ۱» هم پیش برود، در سال ۲۰۱۲ جزو ۲۰ راننده برتر این رشته در جهان شناخته شد.
او که در حال حاضر به عنوان سفیر کمپین امنیت جاده های ایران از طرف فدراسیون جهانی اتومبیلرانی انتخاب شده، به ایران بازگشته است تا آرزو و هدف بزرگ خود را در جهت ایمن سازی جاده ها و آموزش درست رانندگی به علاقه مندان این عرصه، تحقق بخشد؛ آرزویی که او می گوید فقط با همکاری نهادهای ذیربط و فدراسیون اتومبیلرانی امکانپذیر است و به تنهایی نمی تواند به آن جامه عمل بپوشاند. محمدخانی قهرمانی که ۱۲ تیر سال ۱۳۶۸ در مشهد متولد شد و تاکنون حضور در چندین دوره مسابقات بین المللی از جمله فرمولافورد (رده پایه اتومبیلرانی جهانی)، پیش مسابقه فرمول یک هند، قهرمانی در مسابقات فرمولا رنو و فرمول ۳ اروپا و کسب عناوین مختلف در این رقابتها را تجربه کرده است.
گفت وگوی مشروح خبرنگار ورزشی ایرنا را با وی در ذیل می خوانید.
رویای رانندگی چه زمانی در وجود شما تقویت شد؟ از ۸ سالگی در کنار عمویم از صاحبان پیست کارتینگ در مشهد و نیز پدرم یکی از فعالان عرصه موتورسواری و اتومبیلرانی پرورش یافتم و به همین دلیل علاقه بسیاری زیادی به ماشین و موتور پیدا کردم.
از چه زمانی مسابقات کارتینگ را آغاز کردید؟
در سن کم به دلیل علاقه به این رشته، در کارتینگ و مسابقات باشگاهی حضور یافتم و با آموزش های درست پدر، عمو و مربیان، در رقابت های اتومبیلرانی بسیار خوب ظاهر می شدم.
حضور شما در مسابقات با ماشین های حرفه ای از چه زمانی آغاز شد؟
در ۱۰ سالگی با ماشینی که پدرم برایم ساخته بود توانستم پرشی به طول ۳۰ متر و ارتفاع ۷ متر داشته باشم و رکورد جهان را در مشهد بشکنم و از آن پس با آغاز کردن تمرینات حرفه ای کارتینگ، در اولین مسابقه قهرمان کشوری نایب قهرمان شدم.
به چه دلیل انگلیس را برای ادامه این ورزش انتخاب کردی؟
پس از پایان ۱۶ سالگی به دلیل آنکه انگلیس مهد اتومبیلرانی دنیا است، این کشور را برای اتومبیلرانی حرفه ای انتخاب کردم و به ادامه تحصیل پرداختم. در اولین مسابقه ای که در آن شرکت کردم، رقابتهای آکادمی فیلور استون یکی از معتبرترین رقابتهای دنیا بود که در میان ۹۶ نفر مقام نخست را کسب کردم.
پس از آن بود که در مسابقات اتومبیلرانی فرمول فورد شرکت کردی؟
بله، در اولین مسابقه فرمول فورد توانستم قهرمانی اروپا را کسب کنم و پس از این موفقیت به مدت ۱۰ سال در آنجا ماندگار شدم. حتی توانستم در رشته مدیریت و در مقطع کارشناسی فارغ التحصل شوم و ۲۲ مقام اروپایی و جهانی را در مسابقات بین المللی بدست آوردم.
مسابقات فرمول یک چطور؟
به دلیل آنکه می خواستم به ایران بازگردم در مسابقات فرمول یک شرکت نکردم اما تجربه رانندگی با فردی هانت فرزند جیمز هانت یکی از راننده های قوی را دارم. در انگلیس تک تک راننده ها بسیار قوی هستند و افراد خاصی به دلیل شرایط مالی بالا و ارتباطی خوب وارد فرمول یک می شوند.
چه شد که به ایران بازگشتی؟
با کسب مقام جهانی در سال ۲۰۱۲، به عنوان سفیر کمپین امنیت جاده های ایران انتخاب شدم. فدراسیون جهانی یک کمپین رانندگی ایمن دارد که بالا بردن ایمنی جاده ها و خیابان ها از اهداف آن به شمار می رود و من نیز سفیر این کمپین در داخل ایران هستم.
تاکنون چه فعالیت هایی در این کمپین انجام داده ای؟
تولید محتوای آموزشی و آموزش تئوری و عملی اتومبیلرانی یکی از مهمترین فعالیت هایی است که سازماندهی کرده ام اما هنوز حمایت های لازم برای گسترش این کمپین را به دست نیاورده ام. مردم و نیز مسئولان باید از این کمپین جهانی سازماندهی شده حمایت کنند. یکی از حوزه های آموزشی من، افزایش مهارت کنترل خودرو برای عموم مردم به جهت بالا بردن سطح توانمندی رانندگی است. همچنین هدفم از آمدن به ایران، افزایش ایمنی جاده ها و نیز انتقال اطلاعات خود در زمینه ورزش اتومبیلرانی و موتور اسپورت به علاقمندان است.
به نظر شما می توان به ورزشکاران ایرانی امیدوار بود تا در مسابقات بین المللی مدالی کسب کنند؟
۱۰۰درصد. این باور قلبی من است. زیرا استعداد آنان در زمینه اتومبیلرانی و موتور سواری بسیار زیاد است. رانندگان خوبی داریم که می توانند افتخارات فراوانی را در مسابقات جهانی کسب کنند. ایران از محدود کشورهایی است که در اتومبیلرانی و موتورسواری طرفداران زیادی دارد.
در چه بخش های دیگری از حوزه اتومبیلرانی فعالیت داشتی؟
شاخه دیگر فعالیتم رانندگی حرفه ای است و باید بتوانیم هدف از رانندگی حرفه ای را به صورت صحیح انتقال دهیم. چرا ما در ایران آمار بالاترین تلفات را داریم، به این دلیل که پیست های اتومبیلرانی مناسبی وجود ندارد تا مردم بتوانند انرژی خود را تخلیه کنند.
آیا می توان این پیست ها را ارتقا داد؟
بله، کار ساده ای است و به راحتی می توان در یک فضای بسته ۵ کیلومتری آسفالت شده با رعایت یکسری نکات ایمنی این امر را تحقق بخشید. هر شهر حداقل باید ۵ یا ۱۰ پیست داشته باشد تا مردم عادی برای تخلیه انرژی به آنجا بروند و انجام این امر بر عهده هیات های موتورسوای و اتومبیلرانی استانها و فدراسیون کشور است.
آیا ورزش اتومبیلرانی کمکی به اقتصاد ایران می کند؟
بله در زمینه اقتصادی کمک می کند زیرا صنعت خودروسازی ها درگیر می شوند. هدف از این ورزش باید ارتباط با صنایع باشد اما اکنون همه صنعت های خودرو از این ورزش دور هستند. در این ورزش از لاستیک خودرو گرفته تا روغن موتور درگیر این رقابت ها می شوند که این امر می تواند در صنعت و تولید خودرو کمک بسیاری باشد. البته با افزایش توجه به این عرصه و سرمایه گذاری بخش خصوصی و همکاری آن با بخش دولتی، می توان شاهد نتیجه مثبتی در این عرصه بود. از نظر مالی درآمدهایی برای آنها خواهد داشت و نیز از لحاظ بحث غیر مالی اتفاق های زیباتری روی می دهد و آن نیز کاهش آمار تلفات است.
آیا دوست دارید فعالیت خود را باز هم در اروپا دنبال کنید؟
طبیعتا عشق من ایران است. چرا باید در کشور دیگری هزینه کنم. ترجیح می دهم با هزینه کردن در کشور خودم به اقتصاد آن کمک کنم اما اگر امکانات نباشد ناچار می شوم به صورت موقت برای استفاده از امکانات و پیست های دیگر کشورها، فعالیت ورزشی خود را در خارج از ایران دنبال کنم و با این کار سطح رانندگی خود را ارتقا بخشم.
فدراسیون اتومبیلرانی ایران تاکنون چه فعالیتی در زمینه ارتقا ایمنی ورزش اتومبیلرانی انجام داده است؟
فدراسیون کنونی موتورسواری و اتومبیلرانی ایران فعالیت های گسترده ای در زمینه ارتقا و سطح ورزش، امکانات و تجهیزات انجام داده و تلاش های فدراسیون قابل ستایش است اما باید در این زمینه کمک های بیشتری از بخش خصوصی و دولتی به فدراسیون شود تا بتواند اهداف خود را تحقق بخشد.
انواع مختلفی از مایع ترمز وجود دارد، اما آنها به دو دسته تقسیم می شوند: کسانی که مبتنی بر گلیکول هستند و آنهایی که بر پایه سیلیکون هستند.
مایعات ترمز بر پایه گلیکول شامل DOT3، DOT4، Super DOT4 و DOT5.1 هستند. DOT5 مایع ترمز بر پایه سیلیکون است. اکثر اتومبیل ها از DOT4 استفاده می کنند، اما همیشه راهنمای شما را برای راهنمایی بررسی می کنند.
به طور کلی، تعداد پایین تر، نقطه جوش مایع پایین تر است. در عملکرد نرمال، مایع ترمز یک مایع است و نمی تواند فشرده شود، بنابراین پدال ترمز و کفش را می توان به درستی اعمال کرد.
با این حال، تحت رانندگی سخت، به عنوان مثال پس از چند دور در اطراف مسیر مسابقه و یا هنگام نزولی تپه طولانی و شیب دار، درجه حرارت بالا ایجاد شده توسط اصطکاک پد بر روی دیسک می تواند باعث مایع ترمز به جوش و تبدیل شدن به یک گاز .
این به این معنی است که آن را فشرده و پدال ترمز شروع به احساس اسپنگ – کارایی ترمز کاهش می یابد و می تواند به طور کامل شکست. این یک بار مایع ترمز سرد می شود.
به همین دلیل مهم است که مایع ترمز ترمز را برای شرایط رانندگی انتخاب کنید. مایع ترمز نقطه جوش مرطوب: DOT3 140C (284F)؛ DOT4 155C (311F)؛ Super DOT4 195C (383F)؛ DOT 5.1 185C (365F).
مایع ترمز گلیکول دارای دو معایب است: آن هیدروکسی است (آب را جذب می کند) و باید هر دو سال یکبار تغییر کند، زیرا هنگام استفاده از آب، کارایی ترمز کاهش می یابد.
مایع ترمز همچنین سطوح رنگی را سست می کند، بنابراین هنگام تهیه و تغییر مایع، مراقب باشید.
DOT5 مایع ترمز بر اساس سیلیکون و نقطه جوش مرطوب ۱۸۵C (364F) است. این باعث جذب آب و یا آسیب سطوح رنگ نشده می شود اما نمی تواند در جاده ها استفاده شود، زیرا پمپ ABS را روان نمی کند.
علاوه بر این، DOT5 بیش از مایع ترمز گلیکول فشرده می شود، و یک پدال ترمز ترمز می دهد.
هرگز انواع مایع ترمز (حتی آنهایی که مبتنی بر گلیکول هستند) را مخلوط کنید و همیشه درب بطری را جایگزین کنید. ما توصیه می کنیم مایع ترمز تازه را هر زمان که بخواهید اضافه یا تغییر دهید، برای جلوگیری از آلودگی آب احتمالی.
برای اکثر رانندگان خودروها با سیستم دنده دستی اتفاق افتاده که در هنگام تعويض دنده دستی و قرار دادن آن در حالت دنده عقب، صدای ناهنجاری شنیده میشود که این امر نتيجه فعل و انفعالاتی در سيستم چرخ دندهها است.
به گزارش خودروکار، در سيستم انتقال قدرت دستی، بيشتر از دندههای مارپيچ استفاده میشود، اما دنده عقب به دليل موقعيت خاص خود نياز به نوع ديگری از چرخ دندهها دارد كه به چرخ دنده ساده معروف است.
دندههايی كه نسبت دندههای جلو (مثبت) را ايجاد میكنند همه مارپيچ هستند (مانند: دنده يك،دو و سه). دندانههای مارپيچ بهصورت مورب برش خوردهاند. زمانی كه دو دنده در سيستم چرخ دنده مارپيچ با هم درگير ميشوند، تماس دندانهها در پايان يك دندانه شروع میشود و اين تماس بهصورت تدريجی باعث چرخاندن دو چرخ دنده میشود.
تا زمانی كه دو دندانه به صورت كامل در حال درگيری هستند اين درگيری تدريجی باعث میشود كه چرخ دندههای مارپيچ ملايمتر و آرامتر از چرخ دندههای ساده عمل كنند.
بهدليل وجود زاويه در دندانههای دندههای مارپيچ، بيش از يك دندانه در يك زمان در اين نوع چرخ دندهها با هم درگير هستند كه اين نوع برخورد و يا سايش باعث میشود كه اين چرخ دندهها قدرت بيشتر، با تنش كمتری داشته باشند.
تنها مشكل در مورد چرخ دندههای مارپيچ اين است كه آنها به سختی در كنار هم و در خارج از درگيری بروی میلغزند. در يك سيستم تعويض دنده دستی، دندههای جلو در حالت درگيری قرار دارند (در تمام زمانها) و حلقهها توسط دسته تعویض دنده كنترل شده و سرعتهای متفاوتی را به محور خروجی منتقل میكنند.
دنده عقب در سيستم تعويض دنده دستی بهعنوان دنده هرزگرد میچرخد.
چرخ دنده ساده بزرگ با دو چرخ دنده ساده ديگر، در زمانی كه نياز به تغيير جهت چرخش (دنده عقب) داشته باشيم بروی هم میلغزند (با هم برخورد میكنند). بيشتر چرخ دندههای بكار رفته در سيستمهای انتقال قدرت دستی از نوع مارپيچ هستند. سه چرخ دنده كه مخصوص دنده عقب است از انواع دندانههای ساده بهشمار میروند.
دندههای ساده با دندانههای مستقيم، در مقايسه با چرخ دندههای مارپيچ، لغزش بيشتری نسبت به هم دارند. هنگامی كه دندانههای چرخ دنده با يك چرخ دنده ساده درگير است، بهجای اين كه به آرامی لغزش داشته باشند دندانهها با هم برخورد میكنند.
اين واكنش موجب بروز اندكی سر و صدا و نيز افزايش تنش بروی دندانهها میشود. هنگامی كه صدای بلندتری نسبت به درگيری ساير دندهها میشنويد، آن صدای تغيير وضعيت و چرخش دنده خودرو است؛ صدايی كه میشنويد صدای برخورد و درگيری دندههای ساده عقب با يكديگر است. از اين رو میتوان گفت كه اين امری طبيعی و عادی است.
کاهش تولید از خردادماه تاکنون میهمان خطوط تولید خودروسازان شده است. این روند در دو ماهه گذشته تشدید شده تا شرکتهای خودروساز یکقدم با از دست دادن ۵۰ درصد از تیراژ خود فاصله داشته باشند. حال با توجه به اینکه سه ماه تا پایان سال باقی است، چه افقی را میتوان برای عرضه خودرو متصور بود؟ آنچه مشخص است روند نزولی تولید خودرو در کشور همزمان با بازگشت تحریمها قابلتصور بود.
به گزارش دنیای اقتصاد،این در شرایطی است که در سالهای گذشته دستاندرکاران زنجیره خودروسازی کشور و از همه مهمتر مسوولان صنعتی نه در تحریمهای اولیه و نه تحریمهای ثانویه برنامهریزی اصولی برای مقابله با محدودیتهای بینالمللی نداشتند. در تحریمهای اولیه هم تولید خودرو ۵۰ درصد افت کرد، حال آنکه آخرین آمار خودروسازان حکایت از نزول ۴۸ درصدی تولید در آذرماه دارد. در این بین بسیاری از کارشناسان چشمانداز روشنی برای صعود یا حداقل ثبات آمار تولید ندارند؛ چراکه سیاستهای یکبام و دو هوای وزارت صنعت، معدن و تجارت سرنوشت مبهمی را برای زنجیره خودروسازی کشور رقم زده است. به این ترتیب آنچه بهعنوان راهحل نهایی برای تداوم تولید در هر دو دوره تحریمهای بینالمللی مطرح و اجرا شده، افزایش قیمت محصولات برای جبران کاهش نقدینگی بوده است؛ بهطوریکه این روزها راهکاری که وزارت صنعت معدن و تجارت برای جلوگیری از کاهش تیراژ شرکتهای خودروساز تدبیر کرده همان آزادسازی نصف و نیمه قیمتها است.
از حدود سه هفته گذشته قیمت ۱۰ محصول دو شرکت خودروساز با فرمول ۵ درصد کمتر از حاشیه بازار اعلام شده است. هر چند انتقاداتی در این زمینه متوجه رضا رحمانی، وزیر صنعت معدن و تجارت است اما در واقع وزارتخانه تلاش کرده تا بهنوعی با مدیران خودروساز وارد یک بدهبستان شود. به این صورت که بتواند در ازای باز گذاشتن دست خودروسازان در تعیین قیمت، تعهداتی نسبت به چگونگی عرضه خودرو از آنان بگیرد. حال با توجه به افت تولید که گریبان خودروسازان را گرفته، آیا میتوان امیدوار بود که راهکار وزارتخانه جان تازهای به خطوط تولید خودروسازان بدهد و سوال دیگر اینکه با توجه به تدبیر وزیر برای افزایش تولید، در مدت باقیمانده تا پایان سال عرضه چه سمت و سویی به خود خواهد گرفت؟
برخی کارشناسان در پاسخ به این سوال با توجه به موانع پیشروی صنعت خودرو کشوردر کنار بلاتکلیفی سیاستگذاران کلان در این صنعت معتقدند وضعیت تولید تا پایان سال چندان فرقی نخواهد کرد و در بهترین حالت همین وضعیت حفظ خواهد شد. این کارشناسان تاکید دارند اصلیترین عاملی که سبب میشود وضعیت تولید تا پایان سال تغییر چندانی نکند را باید در عوامل موثر در تولید جستوجو کرد. برای اینکه تولید بتواند از وضعیت فعلی خارج شود و نمودار صعودی داشته باشد، شرکتهای خودروساز نیازمند نقدینگی، امکان نقل و انتقال روان مالی و ادامه همکاری با شرکای خارجی هستند.
با بررسی این سه عامل متوجه میشویم در شرایط فعلی شرکتهای خودروساز، نهتنها نقدینگی لازم را در اختیار ندارندبلکه امکان نقل و انتقال مالی با شرکتهای خارجی مانند گذشته نیست و در حالحاضر این مساله با موانع متعددی از طرف بانکهای خارجی روبهرو است. همچنین شرکای خارجی با توجه به بازگشت تحریمها، همکاری شفافی با خودروسازان کشور ندارند؛ بنابراین نمیتوان امیدوار به بهبود وضعیت تولید و صعودیشدن نمودار تولید در ماههای باقیمانده تا پایان سال بود، چنانچه امروز هم تغییری در وضعیت عوامل موثر در تولید اتفاق بیفتد، چند ماه زمان لازم است تا این تغییرات مثبت خود را در خطوط تولید خودروسازان نشان دهد. ازطرفی دیگر مشکلات نقدینگی خودروسازان، بدهی آنها به قطعهسازان را سنگینتر کرده که همینعامل نیز سهم زیادی در کاهش تولید دارد. آنچه مشخص است در حالحاضر نبود برخی قطعات داخلی و خارجی بسیاری از خودروهای تولیدی خودروسازان را بهواسطه نقص قطعه، در پارکینگ این شرکتها زمینگیر کرده که همین مورد تداوم و عرضه خودرو را با مشکلاتی همراه کرده است. در این بین خودروسازان با مجوز افزایش قیمت اگرچه تعهد کردند که عرضه را افزایش دهند، اما مشخص است که صعود تولید با موانع بیشماری روبهرو است که بهطور حتم تا پایان سال این موانع برطرف نخواهند شد.
عوامل موثر در بهبود تولید
همانطور که اشاره شد تامین نقدینگی، امکان نقلوانتقال روان مالی در فضای بینالمللی و همکاری شرکای خارجی را میتوان بهعنوان سه راس مثلث افزایش تولید در شرایط فعلی دانست.البته این سه راس در شرایط فعلی وضعیت مناسبی ندارند، همین مساله هم سبب شده تا عرضه شرکتهای خودروساز دچار افت محسوسی شود. در حال حاضر نقدینگی شرکتهای خودروساز شرایط خوبی ندارد و به نوعی میتوان گفت خودروسازان آهی در بساط ندارند. همین طور شبکه بانکی که در سالهای پیش تا حدودی منابع مالی موردنیاز خودروسازان را تامین میکرد هماکنون با مشکلات و مسائل گوناگونی روبهرو است و نمیتواند همچون گذشته منابعی در اختیار زنجیره خودروسازی کشور قرار دهد. از طرف دیگر خودروسازان تلاش کردند تا با پیشفروش محصولات خود کمبود نقدینگی را جبران کنند. این در حالی است که به گفته برخی از دستاندرکاران زنجیره خودروسازی این اقدام تنها سبب شد تا خودروسازان بتوانند زمان بخرند وگرنه مشکل نقدینگی همچنان به قوت خود باقی است. در هر صورت در چنین مواقعی تنها افزایش قیمتها میتواند بار کمبود نقدینگی را از دوش خودروسازان بردارد. این در شرایطی است که وزارت صنعت چه در زمان وزارت شریعتمداری و چه رضا رحمانی بهدلیل ترس از تبعات این کار چندان نتوانستند در زمان مناسب اقدامات موثری در این زمینه انجام دهند؛ بهطوریکه برخی دستاندرکاران صنعت خودرو معتقدند که تعلل و بلاتکلیفی وزارتخانه در این زمینه باعث شد تا این شرکتها در ۶ ماه ابتدایی سال، در مجموع ۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان زیان به سازمان بورس اعلام کنند. بنابراین تا زمانی که شرکتهای خودروساز نتوانند منابع مالی موردنیاز را در اختیار داشته باشند، نه تنها قادر به حل مشکلات تولید نخواهند بود بلکه همچنان از پرداخت مطالبات معوقه قطعهسازان نیز ناتوان هستند.
اما دو راس دیگر این مثلث به ارتباط با فضای بینالمللی مربوط میشود. در حال حاضر پر تیراژترین خودروهای ساخت داخل هم از قطعات وارداتی بینیاز نیستند و مشاهده میشود که پرتیراژترین محصولات هم در بهترین حالت بین ۸۵ تا ۹۰ درصد داخلیسازی شدهاند، بنابراین برای تکمیل در خطوط تولید نیازمند قطعات وارداتی هستند. البته نمیتوان از کنار این نکته گذشت که بخشی از مواد اولیه موردنیاز قطعهسازان نیز از طریق واردات تامین میشود. بنابراین در شرایط فعلی که تحریمها بازگشته، نقلوانتقال مالی با دشواریهایی همراه است و بانکهای بینالمللی اجازه جابهجایی مالی به شرکتهای ایرانی را نمیدهند. دامنه این محدودیتها، بانکهای چینی و به تبع آن خودروسازان این کشور را هم که در دوره اول تحریمها به همکاری با شرکتهای ایران مبادرت میورزیدند، دربر گرفته است. محدودیت در نقلوانتقال مالی باعث میشود تا مواد اولیه و قطعات با دشواری در اختیار زنجیره خودروسازی قرار گیرد، از این رو تولید از این ناحیه آسیب خواهد دید. البته محدودیتهای ناشی از تحریم به همین جا ختم نمیشود. شرکای بینالمللی هم در این شرایط حاضر نیستند مانند قبل با خودروسازان داخلی همکاری کنند. آنها به نوعی دست به عصا حرکت میکنند.
افزایش تولید نیازمند تغییر سیاستها
در حالی که عوامل موثر بر تولید حال و روز خوشی ندارند، مجموع اتفاق دیگری هم سبب میشود تا تولید در شرکتهای خودروساز روز به روز محدودتر شود.فربد زاوه، کارشناس خودرو در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» میگوید: در حال حاضر آنچه سبب میشود تا افزایش تولید چشمانداز مثبتی نداشته باشد را باید در موانعی که وزارت صنعت، معدن و تجارت در بخش تجارت خارجی ایجاد کرده، جستوجو کرد.زاوه معتقد است تا زمانی که این محدودیتها و موانع در بخش تجارت خارجی مرتفع نشود، وضعیت تولید سامان نمییابد و همچنان شاهد افت تیراژ در شرکتهای خودروساز خواهیم بود.این کارشناس در پاسخ به این سوال که راهکار وزارت صمت در ارتباط با افزایش قیمتها آیا میتواند منجر به افزایش تولید شود، میگوید وزارت صنعت معدن و تجارت همان راهکار خود را هم بهصورت نصفه و نیمه اجرا کرده و هنوز در ارتباط با افزایش قیمت محصولات، بهخصوص پرتیراژها، بلاتکلیف است. اما با فرض اینکه این اتفاق بیفتد و افزایش قیمتها از حرف به عمل درآید، باز هم آن اتفاقی که مدنظر وزارتخانه است از رهگذر افزایش قیمتها، نخواهد افتاد. بهطوریکه اگر وزارتخانه بهدنبال افزایش تیراژ تولید در ماههای پایانی سال است، باید در سیاستهای خود در ارتباط با واردات تجدیدنظر کند.
امیرحسن کاکایی، کارشناس خودرو، هم نقش تحریمها را در کاهش تیراژ خودروسازان موثر میداند و به خبرنگار ما میگوید: چنانچه وزارت صنعت بخواهد که تیراژ در ماههای پیش رو تا پایان سال افزایش یابد، باید خودتحریمی که خواسته یا ناخواسته ایجاد شده است را از میان بردارد.خود تحریمیهایی که این کارشناس به آن اشاره میکند را میتوان در دو بخش گمرک و شبکه بانکی به وضوح مشاهده کرد. در شرایط حاضر بهرغم توصیههایی که در ارتباط با ترخیص سریع کالا از گمرکات از سوی مقامهای بلندپایه دولتی از جمله معاون اول رئیسجمهور صورت گرفته، باز هم شاهد هستیم که ترخیصها با شرایط موجود همخوانی ندارد. از دیگر سو، موانع بانکی در گشایش اعتبارات موردنیاز زنجیره خودروسازی سبب شده تا روند تخصیص اعتبارات به کندی صورت بگیرد. این عوامل سبب قفل شدن فرآیند تولید در زنجیره خودروسازی شده است.کاکایی به تعلل وزارتخانه در ارتباط با تعیین قیمتهای جدید هم اشاره میکند و میگوید: از اوایل شروع بحران بارها به سیاستگذاران هشدار داده شد تا نسبت به اصلاح نظام قیمتگذاری خودرو، اقدام کنند. با این حال شاهد هستیم که مسوولان وزارت صمت بهعنوان سیاستگذار در این زمینه همچنان بلاتکلیف هستند؛ بهطوریکه با این بلاتکلیفی فرصتسوزی میکنند.این کارشناس خودرو تاکید میکند با زیان ۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی دو خودروساز در ۶ ماه ابتدایی سال و با توجه به اینکه تغییر خاصی در سیاستها اتفاق نیفتاده است، پیشبینی میشود نهتنها تیراژ در ماههای پایانی سال روند صعودی به خود نگیرد، بلکه خودروسازان با زیان ۱۵ تا ۲۰ هزار میلیارد تومانی روبهرو شوند.
حسن کریمیسنجری، کارشناس خودرو هم معتقد است وضعیت تولید در ماههای پایانی سال تغییر مثبتی نخواهد کرد.دلیلی که این کارشناس به آن استناد میکند مربوط به ضعف در عوامل موثر تولید میشود.کریمیسنجری به خبرنگار «دنیای اقتصاد» میگوید: از آنجاکه تغییر مثبتی در روند تامین قطعات مشاهده نمیشود، نباید امیدوار به افزایش تیراژ در فرصت باقیمانده تا پایان سال بود.اشاره این کارشناس به افزایش نیافتن تیراژ در ماههای پایانی سال را باید به شرایط دشوار تامین مواد اولیه و قطعات موردنیاز زنجیره خودروسازی مرتبط دانست. در حال حاضر تحریمها محدودیتهای فراوانی در بخش تامین ایجاد کرده است.البته کریمیسنجری معتقد است هر چه از تحریمها میگذرد، زنجیره خودروسازی با توجه به اینکه راه دور زدن تحریمها را فرامیگیرد، این امکان را بهوجود میآورد تا با تامین قطعات موردنیاز برای خودروهایی که بهصورت ناقص تولید شده و در کف کارخانهها ماندهاند، آنها را تکمیل کرده و روانه بازار کند، ولی در ارتباط با افزایش تولید نمیتوان پیشبینی مثبتی داشت؛ زیرا عوامل موثر در تولید وضعیت مساعدی ندارند.
بدنه خودرو یا اتاق خودرو بخش بیرونی و قابل مشاهده خودرو است. معمولاً ساختار بدنه خودرو (Body Style) به کلاس اتومبیل، ابعاد اتومبیل، قیمت و شرایط محیطی وابستهاست.
ساختار بدنه نیازمند استحکام و سختی لازم برای تحمل وزن و فشار و اطمینان دراتصالات تمام اجزاء با هم است. علاوه بر این، باید مقاوم و انطاف پذیر در برابر ضربه تصادف باشد و به راحتی از سرنشینان حفاظت کند. علاوه بر این،باید تا حد ممکن برای بهینه سازی مصرف سوخت و عملکرد سبک باشد. در طول سالیان، طرح های مختلف استفاده شده است و هر یک از آنها دارای مزایا و مضراتی می باشند.
مفاهیم طراحی بدنه
قدیمی ترین طراحی بدنه خودرو، ساختار بدنه روی شاسی است. شاسی به طور معمول از دو تنه موازی (“چار چوب نردبانی”) که به آن تعلیق و قسمت تولید قدرت متصل شده است. بدنه، و یا پوسته به شاسی متصل میشود.
فرم بدنه روی شاسی تا اوایل ۱۹۶۰ تقریبا توسط تمام شرکت های اتومبیل سازی در جهان مورد استفاده قرار گرفت.تنه های اولیه از چوب (ash معمولی) ساخته شد، اما تنه نردبانی فلزی در ۱۹۳۰ متداول شد.
امروزه،این نوع طراحی تنه فقط برای کامیون های سبک و suv تمام سایز به کار میروند. فرم تنه مانند یک نردبان به نظر می رسد،دو ریل طولی متصل شده توسط چند شاخه جانبی و متقابل ساخته شده است.عضوهای طولی فشارهای اصلی را تحمل میکنند.
آنها بار و نیروهای طولی ناشی از شتاب و ترمز را تحمل میکنند. اعضای جانبی و متقاطع مسئولیت مقاومت در برابر نیروهای جانبی و افزایش فشارهای پیچشی را دارند.
شاسی نردبانی بر روی کامیون ها به دلیل قدرت و توانایی کلی برای حفظ وزن خود استفاده می شود. عیب معمول سنگین شدن شاسی نردبانی، از طراحی آن است (یک ساختار دو بعدی )، استحکام پیچشی بدنه نیاز به بهبود دارد. همچنین، شاسی نردبانی تمایل به اشغال مقدار زیادی از فضای با ارزش دارد و این باعث بالا رفتن نیروهای مرکز ثقل می شود.
ایمنی بدنه نیز در یک وسیله نقلیه بر روی شاسی نردبانی کاهش پیدا میکند،چرا که ریل تحت تاثیر ضربه تغییر شکل پیدا نمیکند؛ یعنی انرژی ضربه بیشتر به داخل کابین و به وسیله نقلیه دیگر منتقل می شود.
انواع مختلف بدنه خودرو
کانورتیبل (Convertible)
این گونه خودروهای دارای سقف جمع شونده فلزی هستند و ظرفیت چهار سرنشین را دارد. سقف این نوع خودروها نسبت به خوروهای سقف چرمی دارای عایق بندی بهتر ولی وزن بیشتر هستند. BMW 3series convertable
کوپه (Coupé)
خودرویی همراه دو در با ظرفیت ۲ یا ۴ سرنشین است. تفاوت کوپه با سدان (خودروی چهار نفرهٔ معمولی) در طول در جلو، ارتفاع سقف و مقدار فضای سرنشینان عقب است. در خودروی کوپه، طول در بیشتر و ارتفاع سقف و فضای سرنشینان عقب کمتر است. البته نوعی از کوپه به نام ۲+۲ وجود دارد که فضای سرنشینان عقبش از کوپهٔ عادی نیز کمتر است. اتومبیلی مانند Mercedes Benz CLS 2004 تلفیقی از سدان و کوپهاست که اصطلاحاً به آن سدان کوپه (fastback) میگویند.
اس.یو. وی متقاطع (XUV or Crossover SUV)
گونهای از اس.یو. وی که بیشتر بر مبنای شاسی خودروهای سدان کوچک شهری است، و از قابلیت آفرود خیلی خوبی برخوردار نیستند.
فست بک (Fastback)
در این نوع خودرو، سقف با یک زاویه کم و به صورت بیضی شکل به انتهای اتومبیل وصل میشود. در فست بک، به این گونه خودروها سدان کوپه نیز میگویند. Mercedes benz CLS/ porsche panamera
هاچ بک (Hatchback)
در خودرویهای هاچ بک، در عقب شامل شیشهٔ عقب هم میگردد که با بازکردن این در به یک صندوق بار کوچک میتوان دسترسی داشت. اتومبیلهای هاچ بک دارای ۲ یا ۴ در هستند که معمولاً با به حساب آوردن در عقب، هاچ بکها در دو نوع ۳ در و ۵ در قرار میگیرند.
نعش کش (Hearse)
این اتومبیلها نوع تبدیل یافتهٔ ماشینهای لوکس(Luxury Car) هستند که به مراتب درازتر و سنگین تر از اتومبیلهای عادی بوده و معمولاً برای حمل مرده به کار میروند.
لیفت بک (Liftback)
به فرمی از خودرو میگویند که بین سدان و هاچ بک است. در این حالت صندوق عقب از نظر ظاهر مجزا است ولی از نظر بازشدن در صندوق عقب همانند هاچ بک میباشد و شیشه عقب با صندوق عقب پیوسته است و شیشهٔ عقب این خودروها قوس بیشتری نسبت به سدانها و هاچبکها دارند.
لیموزین (Limousine)
اتومبیلی گرانقیمت همراه با رانندهٔ مخصوص(chauffeur) که برای حمل اشخاص مهم به کار میرود. طول این اتومبیلها بیشتر از اتومبیلهای عادی است و معمولاً ردیف راننده از ردیف عقب به وسیلهٔ یک شیشه جدا میگردد.
مینی بوس (Minibus)
نمونهٔ کوچکی از اتوبوس که توانایی حمل بیش از ۱۶ نفر را دارد.
مینی ون (MiniVan)
اتومبیلی که دارای ۳ تا ۴ ردیف صندلی همراه با فضای اضافهاست. نوع سوپرمینی (Supermini) نمونهٔ کوچکی از ون است که دارای ۲ تا ۳ ردیف صندلی است.
اتومبیلهای عضلانی (Muscle car)
اتومبیلهایی با بدنهای نسبتاً سنگین همراه و با قوسهای مواج با یک موتور قوی که معمولاً توسط شرکتهای آمریکایی تولید میشوند، این نوع خودروها بین شرکتهای معروف آمریکایی رقابت شدیدی به وجود آوردهاند.
ام.پی.وی. (MPV)
ام.پی. ویها اتومبیلهای چند منظورهای هستند(Multi-purpose vehicle). این نوع خودروها فضای داخلی زیادی دارند و حجم بار زیادی را در خود جای میدهند ولی برای عبور از معابر شهری مشکلی به وجود نمیاورند.
ناچ بک (Notchback)
طراحی این خودروها از سه قسمت کاملاً تفکیک شده تشکیل شده، در این نوع از خودروها شیشه جلو و شیشه عقب خودرو با زاویه تیزتری نسبت به خودروهای دیگر طراحی میگردند، به عبارت دیگر خودرو از دید طراحی سه قسمت جعبهای شکل (به ترتیب قسمتهای: موتور (کاپوت) – کابین – صندوق) به وجود آمده.
(Pick-up)
نوع کوچک ویا متوسط کامیون است. اتومبیلهای پیکاپ بر مبنای اتومبیلهای عادی ساخته نمیشوند اما اندازهٔ آنها در در حد اتومبیلهای عادی است. معمولاً این گونه خودروها در پشتشان یک فضای حمل بار دارند.
رگ تاپ (Ragtop)
این گونه تلفیقی از رودستر ها (ماشین بدون سقف) و کانورتبلها بوده با این تفاوت که دارای یک سقف نرم قابل تنظیم(Soft Top or Cloth Top) است.
رودستر (Roadster)
اتومبیلی بدون سقف که قابلیت حمل دو سرنشین را دارد که دارای سقف جمع شونده چرمی نرم (soft top) یا سقف سخت جمع شونده فلزی (hard top)هستند.
سدان (Sedan)
متدوالترین نوع اتومبیل است. سدانها دارای ظرفیت بیش از ۴ سرنشین هستندو دارای ۴ در هستند، سدانها نوعهای مختلف و گوناگونی دارند که از نظر طول و عرض و ابعاد با یکدیگر فرق دارند.
اس.یو.وی. (SUV)
تلفیقی از خودروهای Off-Road و ۴WD هستند. تولید SUVها گسترش یافته و دارای امکانات رفاهی و قابلیتهای رانندگی بهتری گشتهاند. مرسدس بنزهای کلاس ML , G , GL جز ردهٔ SUV محسوب میشوند.
اسپایدر (Spyder or Spider)
گونهای از رودسترها میباشند، با این تفاوت که اکثر خودروهای اسپایدر سوپراسپرت هستند، خودروهای اسپایدر موتور وسط(AUDI R8 spider) یا عقب (ferrari 458 spyder) هستند که اکثر آنها سقف چرمی هستند. lamborghini gallardo spyder
واگن استیشن (Station Wagon)
خودرویی شاسی بلند که دارای فضایی برای حمل بار در پشت میباشد. معمولاً از طریق یک در پشتی میتوان به محفظهٔ بار دسترسی داشت.
تارگا تاپ (Targa Top)
گونهای از سمی کانورتبلها همراه با یک سقف تاشو که مخصوص ماشینهای اسپرت است. تارگا تاپ به صورت انحصاری متعلق به شرکت پورشهاست. این استیل بر گرفته شده از Porcshe 911 Targa پس از رالی Targa Floria است. در برخی از قطعات سقف و قاب پنجره در این استیل از کروم استفاده میشود.
ون (Van)
گونهای از کامیون که بر مبنای واگن ساخته میشود و برای حمل مسافر و تبلیغات کاربرد دارد. معمولاً ونها فاقد پنجرهای کناری میباشند.
انواع مختلف بدنه خودرو
آلیاژ بدنه خودرو – فلز بدنه خودرو
توسعه اولیه
طراحی های ورقی عمدتا به سمت حجم تولید بالاتر است علت آن هم سرمایه گذاری در ابزار قالب گیری یا پرس است.
از سوی دیگر، ورق ها محصولات ارزان قیمتی هستند. ایده طراحی بدنه با ورق فشرده در حال توسعه و مطمئن برای بدنه های ورقی خودرو است.همچنین آنها می توانند با ورق های آلومینیوم جایگزین شوند.
مدل Panhard Z1 را می توان به عنوان اولین نمونه مثال زد. تولید سری در سال ۱۹۵۳ با استفاده از (EN AW-5754 AlMg3) ورق های آلیاژی آغاز شده است.
در اوایل دهه هشتاد، چند خودرو کانسپت آلومینیومی، به طور کلی فقط با تعویض ورق های فولادی با ورق های آلومینیوم آلیاژی در مدل های ماشین های موجود،تولید شده است. به عنوان مثال، یک ماشین پورشه اسپورت ۹۲۸ با بدنه تمام آلومینیومی ۱۹۸۱ در IAA فرانکفورت به نمایش گذاشته شد.
بدنه آلومینیومی با استفاده از Alusuisse یک پیشرفت کلی پیدا کرد، که با استفاده از Anticorodal®- ۱۲۰ ساخته شده است (EN AW-6016) ورق های آلیاژی (به ضخامت ۱٫۲ میلی متر برای درب ها، ۲٫۵ میلی متر برای ساختار). وزن این بدنه آلومینیومی ۱۶۱ کیلوگرم بود،که نشان دهنده کاهش وزن ۱۰۶ کیلوگرمی در مقایسه با بدنه فولادی است.در زمان خیلی کمی پس از آن،دوباره آئودی پرقدرت شروع به تحقیق درمورد آلومینیوم کرد.
در زمان تعیین شده،اساس بدنه آلومینیومی بر روی آئودی ۱۰۰ اجرا شد.
اولین خودروی تولید شده با بدنه تمام آلومینیومی،هوندا Acura NSX در سال ۱۹۸۹ معرفی شد. هوندا Acura NSX، با کارایی بالا، خودرو اسپورت دو سرنشین،در ابعاد بسیار کوچک بود که با دست منتاژ شده بود.
ویژگی این بدنه مونوکوک (monocogue) تمام آلومینیومی با وزن ۱۶۳ کیلوگرم ، ترکیب برخی از پروفیل های آلومینیومی اکسترود در شاسی و سیستم تعلیق بود.
استفاده از آلومینیوم در بدنه به تنهایی نزدیک به ۲۰۰ کیلوگرم از وزن آن نسبت به مشابه فولادی کاهش داد در حالی که سیستم تعلیق آلومینیومی ۲۰ کیلوگرم را کاهش داد.نمای بیرونی یک فرآیند رنگ مخصوص ،نوعی پوشش کرومات طراحی شده در هواپیما، برای محافظت از بدنه آلومینیومی در برابر تغییرات شیمیایی است.
استفاده از آلیاژهای آلومینیوم با مقاومت بالا در ساختمان بدنه و تکنیک های ویژه ساختار،آن را از یک بدنه فولادی مشابه قوی ترکرده است،در حالی که ۴۰٪ سبک تر است.ترکیب نقطه جوش و نقطه جوش MIG برای اتصال قسمت های ساختمان با هم مورد استفاده قرار گرفت.
علاوه بر این، NSX-T با پانل سقف تاشوآلومینیومی ارائه شده است. این پنل با وزن سبک و در عین حال با دوام طراحی و دارای محفظه نگهدارنده زیر دریچه شیشه ای عقب است.
در اوایل ۱۹۹۰، Alcan Aluminum Ltd با فورد برای توسعه یک وسیله نقلیه ساخته شده با آلومینیوم فشرده مشارکت کردند.
فورد پس از آن ۴۰ دستگاه خودرو آزمایشی بر اساس طراحی و اجزای مکانیکی از حجم تولید سدان متوسط با نام Taurus ساخت.P2000 دارای unibody آلومینیومی شبیه به یک بدنه از فولاد معمولی است، اما در آن طراحی پیشرفته و فن آوری ساخت پیشرفته برای رسیدن به یک ساختار سفت و امن استفاده شده است.
برای مثال،پایه کمک فنر جلو،برای عدم نیاز به یک آلومینیوم ریخته گری سنگین، پیچیده و پر هزینه تر مونتاژ سه تکه آلومینیوم کوبیده است.
P2000 همچنین دارای چسب اپوکسی برای بهبود استحکام میباشد . در نتیجه بدنه به رنگ سفید دارای جرم ۱۸۲ کیلوگرم،در مقایسه با یک نسخه ۳۹۸ کیلوگرمی از فولاد معمولی است.
به طور کلی، P2000 از حدود ۳۳۲ کیلوگرم آلومینیوم و همچنین مقدار قابل توجهی از منیزیم و پلاستیک ساخته شده، برای ایجاد خودرویی با مجموع وزن حدود ۹۰۷ کیلوگرم
در توسعه طراحی با آلومنیوم فشرده بر روی فورد P2000 به عنوان یک سدان متوسط ،فورد بهره کامل از بدنه خالی آلومینیومی برای صرفه جویی در وزن اولیه ساختار، برای کاهش وزن نهایی خودرو استفاده کرد.
بدنه خالی آلومینیوم از۳٪ Mg Al- و مواد ساختاری ورق (EN AW-5754، ۰ Temper) ساخته شده است.این ساختار از تکنولوژی سیستم اتصال سازه (Alcan’s Aluminum Vehicle AVT) بهره برده است.
اتصال سازه (همراه با نقطه جوش مقاومتی) به طور قابل توجهی سختی ساختمان بدنه،مخصوصا سختی پیچشی را افزایش میدهد.
در این ساختار کاهش بیش از %۵۰ وزن نسبت به فولاد امکان پذیر میباشد،در نتیجه استفاده از آلومنیوم باعث بهبود اقتصادی میشود. در مقایسه به نقطه جوش فولاد ، سیستم AVT نیز استقامت خستگی و ظرفیت جذب انرژی ضربه را بهبود میبخشد. سیستم AVT برای اولین بار در قسمت جلوی یک وسیله نقلیه برای مدیریت انرژی تصادف، برای جگوار XJ220 اسپرت،با تولید محدود مورد استفاده قرار گرفت، ماشین اسپورت با کارایی بالا تولید شده در سال ۱۹۹۲-۱۹۹۴٫
تکنولوژی ساخت بدنه مورد استفاده در پروژه P2000 بعد به پلت فرم اولین نمونه وسیله نقلیه الکتریکی هیبرید (HEV) سدان پرودیجی فورد(Ford Prodigy) منتقل شد.
جرم Prodigy 1083 کیلوگرم، حدود ۴۵۴ کیلوگرم کمتر از یک سدان متوسط خانواده بود.سیستم اتصال سازه AVT (اتصال به علاوه نقطه جوش) نیز برای تولید چار چوب وسیله نقلیه الکتریکی جنرال موتورز EV1 استفاده شد.
GM EV1 اولین تولید انبوه سدان با هدفطراحی شده برای نیروی محرکه الکتریکی بود.
تولید شد توسط GM از سال ۱۹۹۶ تا سال ۱۹۹۹٫ قطعات بدنه این خودرو از پلاستیک (به جای آلومینیوم) برای بهبود مقاومت در برابر ضربه ساخته شده است.بدنه خالی (body-in-white) ساختار آلومینیوم با اتصال ورقی و نقطه جوش مقاومتی و تنها ۱۳۲ کیلوگرم،کاهش وزن در حدود ۴۰ درصد بیش از مشابه فولادی وزن داشت. اتصال با استفاده از چسب مخصوص سازه های هوا فضا ، برای اولین بار برای یک وسیله نقلیه تولید شد.
پلیموت پرولیر(Plymouth Prowler) یک بستر آزمایش کم خطر برای مواد آلومینیومی (ساخته شده در سال ۱۹۹۷ و ۱۹۹۹¬۲۰۰۲) بود.
در سال ۲۰۰۱،این خودرو به عنوان یک وسیله نقلیه کرایسلر مارک شد.Prowler دارای ۴۰۰ کیلوگرم آلومینیوم (از جمله بدنه ، چار چوب های شاسی و قطعات سیستم تعلیق)بود. چار چوب شاسی آلومینیومی شامل اکستروژن ۴۲ و ریخته گری ۸ که توسط جوش MIG خودکار متصل شده است.
قطعات بدنه (outers AlMgSi، inners AlMg) توسط پرچ سمبه سرخود و چسب اپوکسی متصل شدند.پرچ ها قطعات را در جای خود نگه میداشتند تا چسب اپوکسی در فر رنگ آستر بگیرد.چدن ریخته گری Thixo برای تولید بازوهای کنترل در سیستم تعلیق جلو و عقب استفاده شده است.
در خیلی از سایت ها و مقاله ها ما با کلمه «بدنه خودرو» رو به رو شده ایم ولی واقعا منظور از «بدنه خودرو» دقیقا چه قسمتی از خودرو را شامل می شود؟
در قدم نخست باید این نکته را متذکر شد که «بدنه خودرو» دارای نام دیگری به اسم اتاق خودرو است . در قدم بعدی به سراغ تعریف خود «بدنه خودرو» می رویم.
«بدنه خودرو» به قسمتی از خودرو می گویند که قابل مشاهده نمودن است . این قسمت قابل مشاهده بخش بیرونی خودرو را شامل می شود .
مواردی مانند : شرایط محیطی و قیمت خودرو و ابعاد خودرو و کلاس خودرو از جمله مواردی هستند که به صورت معمول ساختار «بدنه خودرو» بدان ها وابسته است.
به عنوان مثال اتومبیلهای ۴*۴۴ برای جادههای کوهستانی و اتومبیلهای کوپه برای حرکت در جادههای معمولی مناسب هستند.
اشکال مختلف «بدنه اتومبیل» :
کانورتیبل (Convertible)
این گونه خودروهای دارای سقف جمع شونده فلزی هستند و ظرفیت چهار سرنشین را دارد. سقف این نوع خودروها نسبت به خوروهای سقف چرمی دارای عایق بندی بهتر ولی وزن بیشتر هستند. BMW 3series convertable
کوپه (Coupé)
خودرویی همراه دو در با ظرفیت ۲ یا ۴ سرنشین است. تفاوت کوپه با سدان (خودروی چهار نفرهٔ معمولی) در طول در جلو، ارتفاع سقف و مقدار فضای سرنشینان عقب است. در خودروی کوپه، طول در بیشتر و ارتفاع سقف و فضای سرنشینان عقب کمتر است. البته نوعی از کوپه به نام ۲+۲ وجود دارد که فضای سرنشینان عقبش از کوپهٔ عادی نیز کمتر است. اتومبیلی مانند Mercedes Benz CLS 2004 تلفیقی از سدان و کوپهاست که اصطلاحاً به آن سدان کوپه (fastback) میگویند.
اس.یو. وی متقاطع (XUV or Crossover SUV)
گونهای از اس.یو. وی که بیشتر بر مبنای شاسی خودروهای سدان کوچک شهری است، و از قابلیت آفرود خیلی خوبی برخوردار نیستند.
فست بک (Fastback)
در این نوع خودرو، سقف با یک زاویه کم و به صورت بیضی شکل به انتهای اتومبیل وصل میشود. در فست بک، به این گونه خودروها سدان کوپه نیز میگویند. Mercedes benz CLS/ porsche panamera
هاچ بک (Hatchback)
در خودرویهای هاچ بک، در عقب شامل شیشهٔ عقب هم میگردد که با بازکردن این در به یک صندوق بار کوچک میتوان دسترسی داشت. اتومبیلهای هاچ بک دارای ۲ یا ۴ در هستند که معمولاً با به حساب آوردن در عقب، هاچ بکها در دو نوع ۳ در و ۵ در قرار میگیرند.
نعش کش (Hearse)
این اتومبیلها نوع تبدیل یافتهٔ ماشینهای لوکس(Luxury Car) هستند که به مراتب درازتر و سنگین تر از اتومبیلهای عادی بوده و معمولاً برای حمل مرده به کار میروند.
لیفت بک (Liftback)
به فرمی از خودرو میگویند که بین سدان و هاچ بک است. در این حالت صندوق عقب از نظر ظاهر مجزا است ولی از نظر بازشدن در صندوق عقب همانند هاچ بک میباشد و شیشه عقب با صندوق عقب پیوسته است و شیشهٔ عقب این خودروها قوس بیشتری نسبت به سدانها و هاچبکها دارند.
لیموزین (Limousine)
اتومبیلی گرانقیمت همراه با رانندهٔ مخصوص(chauffeur) که برای حمل اشخاص مهم به کار میرود. طول این اتومبیلها بیشتر از اتومبیلهای عادی است و معمولاً ردیف راننده از ردیف عقب به وسیلهٔ یک شیشه جدا میگردد.
مینی بوس (Minibus)
نمونهٔ کوچکی از اتوبوس که توانایی حمل بیش از ۱۶ نفر را دارد.
مینی ون (MiniVan)
اتومبیلی که دارای ۳ تا ۴ ردیف صندلی همراه با فضای اضافهاست. نوع سوپرمینی (Supermini) نمونهٔ کوچکی از ون است که دارای ۲ تا ۳ ردیف صندلی است.
اتومبیلهای عضلانی (Muscle car)
اتومبیلهایی با بدنهای نسبتاً سنگین همراه و با قوسهای مواج با یک موتور قوی که معمولاً توسط شرکتهای آمریکایی تولید میشوند، این نوع خودروها بین شرکتهای معروف آمریکایی رقابت شدیدی به وجود آوردهاند.
ام.پی.وی. (MPV)
ام.پی. ویها اتومبیلهای چند منظورهای هستند(Multi-purpose vehicle). این نوع خودروها فضای داخلی زیادی دارند و حجم بار زیادی را در خود جای میدهند ولی برای عبور از معابر شهری مشکلی به وجود نمیاورند.
ناچ بک (Notchback)
طراحی این خودروها از سه قسمت کاملاً تفکیک شده تشکیل شده، در این نوع از خودروها شیشه جلو و شیشه عقب خودرو با زاویه تیزتری نسبت به خودروهای دیگر طراحی میگردند، به عبارت دیگر خودرو از دید طراحی سه قسمت جعبهای شکل (به ترتیب قسمتهای: موتور (کاپوت) – کابین – صندوق) به وجود آمده.
(Pick-up)
نوع کوچک ویا متوسط کامیون است. اتومبیلهای پیکاپ بر مبنای اتومبیلهای عادی ساخته نمیشوند اما اندازهٔ آنها در در حد اتومبیلهای عادی است. معمولاً این گونه خودروها در پشتشان یک فضای حمل بار دارند.
رگ تاپ (Ragtop)
این گونه تلفیقی از رودستر ها (ماشین بدون سقف) و کانورتبلها بوده با این تفاوت که دارای یک سقف نرم قابل تنظیم(Soft Top or Cloth Top) است.
رودستر (Roadster)
اتومبیلی بدون سقف که قابلیت حمل دو سرنشین را دارد که دارای سقف جمع شونده چرمی نرم (soft top) یا سقف سخت جمع شونده فلزی (hard top)هستند.
سدان (Sedan)
متدوالترین نوع اتومبیل است. سدانها دارای ظرفیت بیش از ۴ سرنشین هستندو دارای ۴ در هستند، سدانها نوعهای مختلف و گوناگونی دارند که از نظر طول و عرض و ابعاد با یکدیگر فرق دارند.
اس.یو.وی. (SUV)
تلفیقی از خودروهای Off-Road و ۴WD هستند. تولید SUVها گسترش یافته و دارای امکانات رفاهی و قابلیتهای رانندگی بهتری گشتهاند. مرسدس بنزهای کلاس ML , G , GL جز ردهٔ SUV محسوب میشوند.
اسپایدر (Spyder or Spider)
گونهای از رودسترها میباشند، با این تفاوت که اکثر خودروهای اسپایدر سوپراسپرت هستند، خودروهای اسپایدر موتور وسط(AUDI R8 spider) یا عقب (ferrari 458 spyder) هستند که اکثر آنها سقف چرمی هستند. lamborghini gallardo spyder
واگن استیشن (Station Wagon)
خودرویی شاسی بلند که دارای فضایی برای حمل بار در پشت میباشد. معمولاً از طریق یک در پشتی میتوان به محفظهٔ بار دسترسی داشت.
تارگا تاپ (Targa Top)
گونهای از سمی کانورتبلها همراه با یک سقف تاشو که مخصوص ماشینهای اسپرت است. تارگا تاپ به صورت انحصاری متعلق به شرکت پورشهاست. این استیل بر گرفته شده از Porcshe 911 Targa پس از رالی Targa Floria است. در برخی از قطعات سقف و قاب پنجره در این استیل از کروم استفاده میشود.
ون (Van)
گونهای از کامیون که بر مبنای واگن ساخته میشود و برای حمل مسافر و تبلیغات کاربرد دارد. معمولاً ونها فاقد پنجرهای کناری میباشند.
مقدمه
خودرو وسیله نقلیه ای است که انسان برای رفع نیازمندی های خود از آن استفاده می کند، یک خودرو از بخش های مختلفی تشکیل شده ایت، این بخش ها عبارتند از :
۱- شاسی و بدنه
۲- سیستم تعلیق
۳- سیستم ترمز
۴- سیستم فرمان
۵- مولد قدرت(مولد)
۶- سیستم سوخت رسانی
۷- سیستم انتقال قدرت
۸- برق خودرو
درمجموعه ای از مقالات، سعی داریم توجه بیشتری به قسمت های مختلف خودرو نماییم. این مجموعه مقالات می تواند برای دانش آموزان و دانشجویان رشته مکانیک خودرو، صنایع اتومبیل و رشته های مشابه مورد استفاده قرار گیرد.
توضیح
طراحی و ساخت بدنه خودرو بسیار حائز اهمیت است، اصل کلی در مورد طراحی و ساخت بدنه خودرو وجود دارد که عبارتست از: هر چقدر ابعاد بیشتری برای اجرای یک طرح در نظر گرفته شود ، آن طرح جامع تر و دقیق تر می باشد و بالعکس اگر نکته ای در طراحی از قلم بیفتد در نهایت ممکن است در عمل مشکلاتی به وجود آید که باعث ایجاد اختلال در سیستم می شود.
به طور کلی در طراحی خودرو نکات زیر در نظر گرفته می شود:
۱- در ساخت اتاق و بدنه از سازه های سبک و تو خالی و مقاوم استفاده شود، این کار مانع افزایش وزن خودرو می شود زیرا همان طور که می دانید افزایش وزن خودرو با افزایش مصرف سوخت همراه است.
۲- برخی از قسمت های بدنه می بایستی مستحکم تر باشند ، لذا استفاده از ورق های ضخیم تر و یا تغییر شکل ورق های می تواند موثر باشد. هم چنین استفاده از پروفیل تقویتی می تواند به استحکام آن بخش از بدنه کمک کند.
۳- خودرو پیوسته در حال حرکت است و قسمت های مختلف آن در حال ارتعاشند، بنابراین ار جوش هایی که ساختار خشک و شکننده دارند، نباید استفاده کرد. بهتر است برای اتصال از جوش CO2 و در سایر موارد ار نقطه جوش استفاده کرد.
۴- محل جوش و اتصال دو قطعه نباید در نقاطی که دچار تمرکز تنش هستند و یا نیروی زیادی به آن جا وارد می شود، قرار بگیرد . زیرا احتمال شکست جوش به شدت افزایش می یابد.
۵- با تحلیل نیروی و گشتاورهایی که به نقاط مختلف بدنه وارد می شود ، می توان استحکام تمام نقاط خودرو را بررسی کرد و با اشتفاده از پروفیل های تقویتی، فرم دادن به ورق و یا افزایش ضخامت ورق، مشکل را برطرف کرد.
۶- محاسبه فرکانس طبیعی اتاق خودرو از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا ممکن است فرکانس طبیعی اتاق در محدوده فرکانس ارتعاشات و لرزش های وارد بر خودرو قرار گیرد و باعث ایجاد پدیده تشدید یا رزونانس شود. این لرزش های شدید سرو صدای زیادی ایجاد می کند، جوش ها را می شکند و عمر قطعات را کاهش می دهد.
۷- بدنه خودرو نباید در مقابل هوا از خود مقاومت نشان دهد، پس شکل خارجی خودرو کاملا آیرودینامیک باید طراحی شود، زیرا در غیر این صورت، هم کاهش سرعت و هم افزایش سوخت خواهیم داشت.
۸- شکل و محل قرار گرفتن قطعات نباید به گونه ای باشد که در اثر لرزش ورق ها به هم بخورند که سر و صدا ایجاد کنند، بنابراین می توان از قطعات پلیمری به عنوان لرزه گیر استفاده کرد.
۹- موقعیت قرارگیری تجهیزات و قطعات نسبت به راننده و سایر سرنشینان باید به درستی در نظر گرفته شود(ارگونومی(Ergonomic)) . در بحث ارگونومی شکل صندلی ها و موقعیت قرارگیری آن ها، موقعیت و زوایای تجهیزات به گونه ای طراحی شود که بیشترین تطابق را با شرایط سرنشینان داشته باشد.
۱۰- شکل اتاق و محل شیشه های عقب و جلو و ستون های سقف باید به گونه ای باشد که راننده دید کافی باشد تا تمام جهات خودرو و تمامی زوایا را ببیند.
۱۱- مرکز ثقل خودرو بایستی با دقت تعیین شود با دقت تعیین شود زیرا محل نامناسب آن بر هم زننده تعادل خودرو و کاهش قدرت فرمان پذیری می باشد.
۱۲- اتاق خودرو می بایست در مقابل باران، سر و صدا و نفوذ گرد و غبار مقاوم باشد.
۱۳- در اسکلت بندی اتاق، محل سرنشینان باید کاملا مستحکم و مقاوم بوده تا در هنگام تصادفات تغییر شکل نیابد و هم چنین انرژی ناشی از برخورد را جذب نمایند.
۱۴- همه استانداردهای طراحی خودرو، مثل موقعیت چراغ های روشنایی، موقعیت نصب پلاک، جرم و ابعاد خودرو قلاب های بوکسل، موقعیت قرارگیری مخزن سوخت(باک)، مسائل ایمنی و … مطابق شرایط تعیین شده، در نظر گرفته شود.
کارشناسی خودرو چیست و چرا در خرید خودرو دست دوم اهمیت دارد
کارشناسی خودرو چیست و چرا در خرید خودرو دست دوم اهمیت دارد
شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که کارشناسی خودرو دقیقا شامل چه مواردی می باشد و چه مفهومی را در بر دارد؟ کارشناس خودرو کیست و بایستی از نظر فنی و تجربی چه تخصصی هایی داشته باشد؟ در این مقاله با محک مشاور همراه باشید تا به بررسی اجمالی این سوالات بپردازیم.
کارشناسی خودرو چیست؟
کارشناسی خودرو به فرآیند بررسی کامل خودرو از نظر بدنه، رنگ آمیزی، فنی، موتور و آپشن ها به منظور تعیین میزان سلامت خودرو و ارزش واقعی آن گفته می شود. این فرآیند معمولا توسط شخصی متخصص بنام “کارشناس خودرو” انجام میشود. کارشناس خودرو فردیست که کلیه مهارت های تئوری، تجربی و فنی را در انواع خودرو ها و یا در خودرو هایی خاص دارد. همچنین نیاز است تا کارشناس خودرو شناخت مناسبی از بازار خودرو نیز داشته باشد چراکه لازمه قیمت گذاری صحیح خودرو و نیز انواع روش های فروش و فروشندگان و روش های کلاه برداری و مواردی از این قبیل نیز در کارشناسی خودرو امری مهم بشمار می آید.
بدین ترتیب افرادی که قصد خرید خودرو دست دوم و صفر را دارند، برای اطمینان از تطابق وضعیت سلامت خودرو با آنچه فروشنده اظهار میدارد و همچنین جهت پیشگیری از کلاه برداری احتمالی و ضرر های مالی و یا حتی جانی اقدام به استفاده از خدمات کارشناسی خودرو می نمایند. به این ترتیب اطمینان در خرید خودرو بسیار بالا خواهد رفت.
ضرورت استفاده از کارشناسی خودرو
آمار خودرو در ایران
تولید و واردات خودرو در ایران با رشد چشمگیری روبرو شده است. در سال ۲۰۱۴ در بین کشور های خودروساز جهان، ایران رتبه هجدهم را به خود اختصاص داد. چین با تولید ۲۳ میلیون و ۷۲۲ هزار دستگاه بزرگترین خودروساز جهاد در این سال بوده است و آمریکا با ۱۱ میلیون و ۶۶۰ هزار دستگاه در رتبه دوم و ژاپن با ۹ هزار و ۷۴۴ هزار دستگاه در رتبه سوم قرار گرفته اند. همچنین بنابر ادعای وزیر راه و شهر سازی در زمان پیروزی انقلاب یک میلیون و ۲۰۰ هزار خودرو وجود داشته است که الان به ۱۷ میلیون خودرو رسیده است. پیش بینی میشود در ده دهه آینده این عدد به ۵۰ میلیون عدد برسد. علاوه بر افزایش آمار تولید خودرو، واردات انواع خودرو به ارزش ۲ میلیارد و ۱۲۸ میلیون دلار به کشور وارد شد که این رقم در مقایسه با سال ۹۲ از لحاظ تعداد ۳۱ درصد و ازلحاظ ارزش ۳۰ درصد رشد داشته است.
دلایل نیاز به کارشناسی خودرو
لارن فیکس از منتقدان بزرگ خودرو میگوید: خرید خودروی دست دوم بدون مشورت در مورد صحت و سلامت خودرو با یک فرد متخصص میتواند ضررهای مالی زیادی برای شما داشته باشد. ممکن است خودرویی که قصد خرید آن را دارید از لحاظ ظاهری بسیار مناسب به نظر برسد اما ایرادهای فنی داشته باشد که از نظر شما پنهان بماند. برای مثال بسیاری از افراد ممکن است کیلومترشمار خودرو را دستکاری کنند تا میزان مسافت طی شده کمتری را نشان دهند. به کمک یک تعمیرکار ماهر و متخصص خودرو میتوانید قبل از خرید، از ایرادات فنی و احتمالی خودرو و هزینههای احتمالی در آینده باخبر شده و انتخاب راحتتری داشته باشید. خرید خودروی دست دوم بدون اطمینان از سلامت خودرو میتواند منجر به ضررهای جبران ناپذیری برای خریداران شود. بسیاری از خودروهای موجود در بازار از نظر ظاهر بسیار مناسب به نظر میرسند اما با یک بررسی تخصصی ایرادات فنی آنها مشخص میشود. علاوه براین کیلومتر تعداد قابل توجهی از این خودروهای دست دوم توسط صاحبان آنها دستکاری شدهاست. در برخی موارد این دستکاری به قدری دقیق است که تنها یک متخصص میتواند آن را تشخیص دهد. ما در کشوری زندگی میکنیم که درآن، صنعت تعمیر و بازسازی خودرو پیشرفت چشمگیری داشته و اشخاصی که در این حوزه مشغول به کار هستند بسیار متبحر هستند. بطور مثال در بازار ایران یک خودرو بدون رنگ که از چند ناحیه نیز آسیب دیده باشد ارزش بیشتری نسبت به یک خودروی رنگ شده دارد زیرا میزان آسیب خودرو قابل روئیت است. خودرویی که در یک تصادف، بدنه آن دچار مشکل و یا تغییر شکل جدی شده است، دیگر از ایمنی و استحکام اولیه برخوردار نیست مگر اینکه بخش معیوب بطور کامل تعویض، نه تعمیر گردد. همه این موارد نیاز به استفاده از کارشناسی خودرو قبل از خرید را اثبات میکند. همچنین ظاهر خوب خودرو نیز دلیلی بر بی عیب بودن بدنه نیست. در بسیاری از موارد خودرو دچار تصادف های شدید و یا عادی شده است که توسط تعمیرکاران متبحر بخوبی درست شده است و بسیار دیده شده که فروشنده نیز از بیان آن کتمان می نماید.
بنابراین با توجه به شرایط ارزش گذاری خودرو در کشور ایران، چنانچه از نظر فنی و بدنه خودرویی را خریداری نمایید و بعدا متوجه ایرادات آن شوید، احتمالا به شدت متضرر خواهید شد. از این روی همواره پیشنهاد میشود تا برای پیش گیری از اینگونه ضرر ها از کارشناسی خودرو استفاده شود.
بخش های مختلف کارشناسی خودرو از نظر فنی
۱-کارشناسی بدنه
کارشناسی بدنه خودرو اولین و مهمترین بخش کارشناسی خودرو می باشد؛ چراکه هرگونه خوردگی، تغییر شکل، رنگ شدگی، تعویض، زنگ زدگی در قطعات، در تعیین قیمت خودرو تاثیر مهمی را ایجاد می نمایند. خودرویی که در یک تصادف، بدنه آن دچار مشکل و یا تغییر شکل شده است، دیگر از ایمنی و استحکام اولیه برخوردار نیست مگر اینکه بخش معیوب بطور کامل تعویض، و نه تعمیر، گردد. کارشناسی بدنه خودرو خود به سه بخش تقسیم می شود که در ادامه به شرح آنها خواهیم پرداخت:
۱-۱ کارشناسی شاسی و ستون ها
شاسی مهمترین و اصلی ترین بخش بدنه یک خودرو است که معمولا آن را نمی بینیم. هرگونه آسیب دیدگی در این بخش باید شما را از خرید خودرو منصرف نماید. کارشناسی این بخش به دلیل حساسیت بالا باید حتما توسط کارشناسان خودرو مجرب انجام گیرد.
ستون های خودرو از دیگر بخش های اصلی می باشند که محل اتصال ضعیفترین قسمت بدنه، یعنی سقف، به تنه اصلی خودرو تلقی می شوند. اهمیت کارشناسی ستون ها به دلیل موقعیت حساس آنها است. با کمی دقت متوجه خواهید شد که محل قرارگیری ستون ها و سرنشینان در یک راستا قرار دارند. در دهه اخیر نیز شرکت های سازنده خودرو از ایربگ های پرده ای در ستون های بمنظور بالا بردن ضریب امنیت سرنشینان استفاده نموده اند.
۱-۲- کارشناسی رنگ شدگی بدنه
یکی از مهمترین بخش هایی که صلاحیت یک کارشناس خبره را نشان می دهد، کارشناسی بدنه خودرو است. دلیل این حساسیت و پیچیدگی را میتوان در خدمات بسیار دقیق و با کیفیت برخی از صافکار ها، رنگ سازان و نقاشان حرفه ای خودرو دانست. در برخی موارد این افراد به قدری کار خود را عالی انجام میدهند که کسی توان تشخیص آنرا نخواهد داشت. این موضوع موجب شده تا کارشناسان خودرو نیز توان و آگاهی خود را در امر تشخیص رنگ شدگی و صافکاری خودرو افزایش داده و به روز نگه دارند. علاوه بر تجربه، استفاده از تجهیزات جدید و دانش روز نیز برای یک کارشناس خودرو امری ضروریست.
با تمام این تفاسیر باز هم کارشناسی رنگ شدگی خودرو امری پیچیده خواهد بود؛ چراکه در خودرو نقاطی وجود دارند که دور از دسترس هستند و یا توسط کاور ها و لایه های پلاستیکی، اسفنجی و … پوشانده شده اند؛ قطعاتی در زیر خودرو قرار دارند؛ نقاطی که دائما تحت تاثیر شرایط جوی قرارگرفته اند و مواردی از این قبیل. تمام این موارد و بسیاری جزئیات دیگر از کارشناسی رنگ شدگی خودرو موثر هستند.
۱-۳- بررسی تعویض قطعات بدنه خودرو
اگر میزان خسارت و ضربه وارده به یک قسمت از ماشین بیش از حد باشد باید آن قسمت را تعویض نمود که البته این موضوع، به خصوص در ایران، با کاهش شدید قیمت خودرو نیز همراه است. تعویض قطعات بدنه خودرو در کشورهای اروپایی بر خلاف ایران یک امر بدیهی و مرسوم تلقی میشود، چرا که قطعه تعویض شده از سلامت و استحکام بیشتری نسبت به قطعه تعمیر شده برخوردار خواهد بود. تشخیص قطعه تعویضی نیز مشکل است، زیرا که گاهی این قطعه از روی یک خودروی دیگر باز شده و از لحاظ کیفیت و نوع رنگ و حتی ضخامت پوشش رنگ (روش تشخیص با تست رنگ دیجیتال)، کاملاً با قطعه قبلی برابری میکند و تجربه و شگرد کارشناس است که در اینجا شما را از خرید یک خودروی به ظاهر بدون رنگ مطلع میکند هرچند تصمیم خرید و یا عدم خرید همواره با شخص خریدار می باشد و کارشناس خودرو، مشاورۀ فنی خود را ارائه می نماید.
۲- کارشناسی فنی موتور و گیربکس
یکی دیگر از سختترین بخشهای کارشناسی مربوط به کارشناسی بخش فنی خودرو میباشد. کارشناسی این قسمت مستلزم داشتن دانش فنی حوزه مکانیکی خودرو و آشنایی کامل از قطعات بکار رفته در موتور میباشد. کارشناس در این بخش باید علاوه بر کنترل خودرو نسبت به هر گونه صدا یا لرزش غیرطبیعی خودرو دقت مضاعف داشته باشد تا بتواند مشکلات فنی را برای خریدار بازگو کند. در خودروهای پیشرفته توسط دستگاه دیاگ میتوان تا حدودی به مشکلات فنی یک خودرو پی برد، اما این یک تصور غلط میباشد که تست دیاگ تمامی عیوب فنی خودرو را مشخص مینماید. در حالیکه میزان حاد بودن بسیاری از مشکلات فنی خودرو تنها توسط تست رانندگی تعیین میشود. کارشناسی فنی و موتور از چهار قسمت اصلی تشکیل شدهاست که عبارتند از:
۱–۲- کارشناسی موتور
موتور، قلب تپنده و اصلیترین بخش یک خودرو بحساب میآید. به همین سبب بررسی و کارشناسی این بخش بسیار حساس و ارزشمند است. توجه داشته باشید که یک موتور آرام، بیصدا و بدون لرزش هم نیاز به کارشناسی دقیق دارد. مشکل روغن سوزی، دفرمه شدن رینگ، پیستون و مواردی از این قبیل که نیاز به تعمیر اساسی موتور و هزینههای گزاف آنچنانی دارد را میتوان با استفاده از ترفندهایی برای زمانی محدود برطرف نمود که این اتفاق معمولاً در هنگام فروش خودرو توسط بعضی افراد اتفاق میافتد. اگر شما چنین خودرویی را بدون کارشناسی خریداری نمودید، باید بدانید که متحمل ضرر هنگفتی شدهاید، زیرا یک کارشناس خبره تا قادر به تشخیص موارد کلاهبرداری در بخش فنی خودرو است.
۲–۲- کارشناسی گیربکس
انتقال قدرت تولید شده توسط موتور از طریق سیستم کلاچ و گیربکس به چرخها صورت میگیرد. عدم کارکرد صحیح این بخش، در بالا رفتن مصرف سوخت و هزینههای جاری خودرو سهم بسزایی دارد. در خودروهای دنده اتومات روز دنیا سیستم گیربکس و توربو بسیار پیچیده و دارای حسگرهای هیدرولیکی و مکانیکی گرانقیمت بوده و کارشناسی آن نیاز به دقت، تجربه و تجهیزات مناسب دارد. کارشناس در این بخش باید گیربکس را در تمامی حالات اتومات و دستی مورد بررسی قرار داده و از صحت کارکرد آن اطمینان حاصل کند. زدن ضربه در تعویض دنده پژو ۲۰۶ اتوماتیک، لزوماً همان معنایی را نمیدهد که همین ضربه در کیا اسپورتیج ۲۰۱۴ مشاهد شود. تفاوت این ضربه را فقط کارشناس میتواند تشخیص دهد میداند.
۳–۲- تست دیاگ
امروزه در خودروها از کامپیوترهای صنعتی به نام ECU استفاده میشود. این تجهیزات علاوه بر کنترل بخشهای مختلف خودرو مانند جعبه سیاه نیز عمل میکنند. اطلاعاتی چون میزان مسافت پیموده شده، عمل کردن سنسور ضربه، باز شدن کیسههای هوا، تعمیرات اساسی موتور، میزان مصرف سوخت و هزاران مورد دیگر بسته به نوع خودرو در ECU ثبت میگردد. این اطلاعات توسط دستگاهی بنام دیاگ قابل خواندن و ویرایش نمودن است. در این قسمت کافیست کارشناس دستگاه دیاگ را به خودرو متصل نموده و پارامترهای مهم را بررسی و با تنظیمات اصلی کارخانه تطبیق دهد. توجه داشته باشید که هر شرکت سازنده خودرو فقط دستگاه دیاگ شرکت خود را پیشنهاد میکند. البته اگر به صورت واقعی بررسی نماییم باید گفت، دستگاه دیاگ بیش از آنکه در تشخیص عیوب موتوری به کار بیاید، در تشخیص سلامت کیسههای هوا و سیستم ایمنی خودرو نظیر ترمزها، دارای کاربردی حیاتی میباشد. در سیستم خودروهای جدید یه واسط میانی با نام EDR اضافه گردیده که تمامی رخدادهای خودرو و آپدیتهای ضروری در این سیستم ثبت و قابل بررسی و حل میباشد . که این عمل توسط مهندسین خودرو که دارای Certificate رسمی از کارخانه سازنده میباشند و با اتصال به سرور کارخانه سازنده قابل آپدیت و رفع عیب میباشد .
۳- تست آپشن و تجهیزات جانبی
کارشناسی این بخش کاملاً به نوع و تجهیزات بکار رفته در آن بستگی دارد. همانطور که در ابتدا به آن اشاره شد پیشرفت تکنولوژی صنعت خودرو از سرعت بالایی برخوردار است. هر روز یک خودرو با تکنولوژی خاص توسط یکی از سازندگان به بازار جهانی ارائه میشود. در خودروهای بالای ۱۰۰ میلیون تومان آپشنها و تجهیزات جانبی درصد بالایی از قیمت یک خودرو را رقم میزنند که این امر در تعیین قیمت خودروی دست دوم نیز تأثیر چشمگیری دارد. باور این نکته شاید سخت باشد که کار نکردن گرمکن شیش عقب در یک خودروی سوناتا، میتواند خریدار را از خرید چنین خودرویی منصرف نماید. شما هم اگر اهمیت عملکرد آپشنهایی نظیر سنسور و دوربین دنده عقب، سیستم سرمایش و گرمایش، آینه بغل برقی، قفل مرکزی، سنسور باران، سانروف، گرمکن و سردکن صندلی، کمربند ایمنی، چراغ مهشکن، پروژکتور و … را بررسی نمایید متوجه خواهید شد که حاضر نیستید صاحب خودرویی شوید که حتی یکی از آپشنهای آن به درستی کار نمیکند. تعداد زیاد آپشنها و تجهیزات باعث شده تا تست تمام آنها از حوصله خیلی از کارشناسان خارج باشد. تست بعضی از این آپشنها بهطور مثال کیسه هوا بدون تجهیزات حرفهای برای هیچ کارشناسی قابل انجام نیست. دستگاههای دیاگ پیشرفته این امکان را به کارشناسان خودرو میدهند تا در زمانی کوتاه تمام آپشنهای داخلی و خارجی یک خودروی پیشرفته را تست کرده و از صحت عملکرد آن نیز مطلع شوند. ذکر این نکته قابل توجه است که خیلی از کارشناسان خودرو، آپشنها را بصورت دستی تست میکنند اما وقتی یک آپشن توسط دستگاه دیاگ چک شود تمام بخشهای اصلی و فرعی اعم از سیم کشیها، کلیدها، سنسورها، پردازندهها، عملگرها و تمامی تجهیزات درگیر با آن مورد بررسی قرار میگیرند و اگر هرکدام از آنها دچار نقص فنی باشند کارشناس متوجه مشکل سیستم خواهد شد.
توجه به این نکته نیز ضرورت استفاده از کارشناسی خودرو را بیش از پیش آشکار می سازد. در مواقعی دیده می شود که آپشن هایی بصورت دستی، غیر استاندارد و خارج از روند تولید کارخانه سازنده خودرو بر روی خودرو نصب میشوند. هدف از انجام این کار معمولا فروش خودرو به قیمت بالاتر و بجای خودروی اصلی است که شبیه سازی آپشن ها بر آن اساس انجام شده اند.
۴- تست رانندگی
تست رانندگی یکی از حساسترین قسمتهای کارشناسی یک خودرو است. Drive Test یا همان تست رانندگی بازگوکننده میزان سلامت نسبی خودرو میباشد. کارشناس در این قسمت باید در حین رانندگی تمام مواردی که در تست دیاگ دارای مشکل بودهاند را نیز بررسی نماید. در تست رانندگی مواردی از قبیل شتاب خودرو، عملکرد ترمزها، سیستم تعلیق، سیستم هیدرولیک فرمان، سیستم گیربکس در حالت دستی و اتومات، میزان بودن فرمان و دهها نکته دیگر مورد بررسی قرار میگیرند. بعبارت دیگر می-توان گفت تست رانندگی اصلیترین بخش کارشناسی فنی هر خورویی است.
کارشناسی خودرو در ایران
متخصصان صنعت خودرو معتقدند بازار خرید و فروش خودروهای نو و دست دوم در ایران رونق گرفتهاست. طبق آمار تحلیل گران افراد معمولاً هر پنج تا هشت سال یک بار اقدام به تعویض و خرید خودرو میکنند. علی رغم رقم بالای خرید و فروش روزانه خودرو در ایران، بحث کارشناسی تخصصی خودرو از اهمیت کمتری برخوردار بوده است. طبق گزارش یک شرکت فعال در زمینه آمار خرید و فروش خودرو ۳۰ الی ۴۰ درصد افرادی که اقدام به خرید یک خودرو جدید میکنند قبل از خرید خودرو را تست نمیکنند. هرچند طی سالهای اخیر به دلیل افزایش آگاهی و همچنین مواجه شدن با ضررهای قابل توجه این مقوله نیز مورد توجه خاص قرار گرفتهاست. در ایران بسیاری از افرادی که به دنبال خرید خودروی دست دوم هستند به چند روش عمل میکنند. دسته اول از یک تعمیرکار آشنا یا مورد اعتماد درخواست میکنند که در محل خرید خودرو به بررسی خودرو بپردازد. دسته دوم با اجازه فروشنده، به منظور بررسی خودرو را به محل یک تعمیرگاه میبرند. هر کدام از این روشها مزایا و معایبی دارد. در بسیاری از موارد نداشتن تعمیرکار آشنا و مورد اعتماد و یا عدم همکاری فروشنده برای مراجعه به تعمیرگاه، خریداران را با مشکلات مختلفی روبرو میکند.دسته دیگری از افراد هم از کارشناسان سیار استفاده میکنند.
انواع کارشناسی خودرو نسبت به زمان خرید خودرو
کارشناسی خودرو را میتوان از لحاظ زمان انجام کارشناسی به دو دسته زیر تقسیم نمود:
۱- کارشناسی خودرو قبل از خرید
در این نوع از کارشناسی خودرو که معمولا به قصد خرید خودرو انجام می گیرد، خریدار از خدمات کارشناسی خودرو برای بررسی فنی و هم چنین تعیین قیمت تقریبی خودرو استفاده می نماید. در این حالت خودرو توسط کارشناسان متخصص و با دقت زیاد ، از نظر فنی، بدنه، کارکرد، آپشن ها و بقیه موارد لازم مطابق با آنچه قبلا گفته شده، بررسی میگردد. پس از بررسی کامل کارشناس خودرو، با توجه به مشخصات خودرو شامل سازنده، مدل، کارکرد و نتایجی که از کارشناسی بدست آمده است و همچنین آگاهی از قیمت خودرو در بازار محدوده قیمت خودرو را تعیین می نماید.
۲- کارشناسی خودرو بعد از خرید
این نوع از کارشناسی خودرو گاها بصورت دوره ای و یا پیش از یک رویداد خاص مانند انجام یک مسافرت انجام میشود. میزان دقت در انجام این کارشناسی بستگی به دیدگاه مالک خودرو و همچنین رویداد پیش روی خواهد داشت. کارشناسی خودرو بعد از خرید میتواند شامل بررسی ساده روغن موتور، ترمز، آب رادیاتور باشد. همچنین میتوان این نوع از کارشناسی را بصورت تخصصی و با جزئیات بیشتری انجام داد. هدف اصلی این کارشناسی اطمینان از صحت عملکرد خودرو و رفع عیوب احتمالی آن می باشد.
این نوع از کارشناسی را برخی از سازندگان خودرو در بازه های زمانی مشخص و یا در ایامی خاص نیز انجام می دهند. بعنوان مثال دیده شده است که برخی سازندگان خودرو در ایران پیش از تعطیلات نوروز از مالکین برخی خودرو ها دعوت به انجام کارشناسی می نمایند. اما بطور کلی در ایران اغلب افراد بصورت مستقل و بر اساس موقعیت زمانی و مکانی اقدام به انجام این نوع از کارشناسی می نمایند.
جمع بندی
با توجه به آنچه در این مقاله آورده شد و بعنوان جمع بندی، بررسی کردیم که کارشناسی خودرو قبل از خرید خودرو و همچنین کارشنای خودرو پس از خرید خودرو، هر دو از اهمیت بسزایی برخودارد هستند. اولی به شما در انجام یک خرید خوب و مطمئن و با کمترین ریسک ممکن کمک می نماید. و دومین مورد به شما در داشتن یک خودرو با عملکرد صحیح و بدون ریسک جانی در سفر ها و یا استفاده های روزانه کمک خواهد نمود.
شاید تعجب کنید و بپرسید که خرید خودرو کارکرده چه سودی می تواند برای شما داشته باشد. از نگاه بسیاری از ما خرید یک اتومبیل دست دوم همچون پوشیدن لباس تاناکورا چندان دلچسب و دوست داشتنی نیست اما بد نیست بدانید که بسیاری از علاقه مندان به خودرو به دلایل مختلف از جمله اقتصادی اقدام به خرید نسخه های کارکرده خودروهای مورد نظر خود می کنند. هرچند دلایل دیگری نیز برای این کار وجود دارد که در این مطلب قرار است با همکاری متخصصان شرکت محک مشاور به عنوان مرجع فروش خودرو کارشناسی شده، به آنها بپردازیم.
قیمت مناسب و مقرون به صرفه تر
به طور حتم یکی از دلایل واضح برای خرید خودرو دست دوم کاهش قیمت تمام شده آنهاست. در واقع با نگاهی به قیمت روز خودرو در ایران در می یابیم ارزش خودرو صفر کیلومتر داخلی با توجه به امکاناتی که دارد به مراتب کمتر از قیمت اعلام شده است. جالب آنکه اوضاع برای خودروهای وارداتی وخیم تر است چراکه تعرفه واردات خودرو در ایران موجب می شود تا قیمت خودرو خارجی گاهی تا دو برابر ارزش واقعی آن افزایش یابد. نتیجه آنکه خرید خودرو کارکرده دست کم اندکی از حباب قیمت آنها می کاهد.
افزون بر این، افت قیمت ناشی از کارکرد خودرو در ایران چندان به کیفیت محصولات ارتباط ندارد. در واقع به علت وضعیت اقتصادی مردم ایران، خودروهای با کیفیت که از ایمنی و تجهیزات خوبی برخوردارند در بازار دست دوم به علت تقاضای کمتر با افت قیمت بیشتری همراه هستند. بنابراین شما می توانید خودروی با کیفیت و مورد علاقه خود را با قیمتی کمتر و کیفیتی در حد محصولات صفر کیلومتر در بازار دست دوم خریداری کنید.
چانه زنی بیشتر
با وجود اینکه ما ایرانی ها به چانه زنی در هنگام خرید علاقه زیادی داریم اما در هنگام خرید خودرو صفر کیلومتر نمی توانیم بر سر قیمت آن با کارخانه سازنده بحث کنیم. این در حالی است که قیمت خودرو کارکرده طی توافقی میان فروشنده و خریدار تعیین می شود و در این میان واسطه ها، نمایشگاه داران، شورای رقابت و سایر سازمان های دولتی نقشی ندارند.
گزینه های متنوع برای خرید
بازار خرید خودرو صفر کیلومتر چندان متنوع نیست. این در حالی است که در بازار خودروهای دست دوم قیمت محصولات به یک میزان کاهش نمی یابد و برخی خودروهای گران قیمت با کاهش ارزش بیشتری روبرو می شوند. این موضوع موجب می شود تا در رنج بودجه شما گزینه های بیشتری برای انتخاب قرار گیرند.
تضمین کیفیت و مشخص شدن ایرادات و نقاط قوت خودرو
خودروهای صفر کیلومتر به خصوص در شروع تولید همچون هندوانه در بسته ایرادات و نقاط قوت نامعلومی دارند که با گذشت زمان مشخص می شوند. این ایرادات که به شکل داده های آماری قابل استناد هستند مشخص می کنند که هر مدل خودرو در سال هایی مختلف دارای چه نقاط ضعف و قوتی است. احتمالا بارها شنیده اید که یک مدل خودرو در یک دوره مشخص از قطعات بهتری برخوردار است. واضح است که رسیدن به این نتایج نیازمند زمان است و خریداران خودرو کارکرده معمولا کمی صبر می کنند تا نمونه های با کیفیت را شناسایی کنند. شما نیز می توانید با جستجو در اینترنت و گشتی در تالارهای گفتگو تا حدودی از محاسن و ایراداتی که دارندگان خودروهای مختلف بیان می کنند آگاه شوید.
لوازم جانبی ارزان تر
خودروهای صفر کیلومتر معمولا به شکلی ساده و بدون لوازم جانبی به مالکان تحویل داده می شوند. این مورد در تولیدات ارزان قیمت داخلی کمی ناراحت کننده است چراکه اغلب این خودروها حتی از داشتن یک سیستم پخش معمولی و با کیفیت، روکش های صندلی زیبا و کف پوش های مناسب نیز محروم اند و خریداران خودرو ناچارند بلافاصله پس از خرید آنها اقدام به تهیه این اقلام کنند. در نتیجه شما با خرید یک خودرو کارکرده عملا امکانات جانبی فراوانی را با قیمتی بسیار کمتر از ارزش واقعی آنها و کیفیتی قابل قبول تهیه می کنید. به یاد داشته باشید که لوازم جانبی معمولا چندان تاثیری بر قیمت خودرو نمی گذارند.
در مجموع می توان گفت که خرید خودرو کارکرده در بازاری که محصولات آن عمدتا از قیمت واقعی و امکانات مناسبی برخوردار نیستند و در آغاز تولید نیز محاسن و معایب آنها نامشخص است یک راه مقرون به صرفه و معقول برای خرید یک خودروی با کیفیت است. هرچند خرید از بازار خودروهای دست دوم نیازمند مهارت در تشخیص ایرادات خودرو است اما امروزه مراکز تخصصی کارشناسی خودرو در این زمینه به شما کمک می کنند. محک مشاور نخستین مرکز تخصصی خدمات خودرو در محل است که خودروهای موردنظر شما را در محل دلخواه کارشناسی و گزارش مکتوب ارائه می نماید. برای دریافت این خدمات میتوانید به وب سایت mahakmoshaver.com مراجعه نمائید.
افراد بسیاری هستند که به دلایل متعدد، خودرو دست دوم میخرند اما برخی سهلانگاریها در خرید وسیله نقلیه مرتکب میشوند که خریدشان را گران میکند و از ارزشش میکاهد. در ادامه، ۵ اشتباه آنها را بخوانید تا با دانستن این نکات طلایی، به عاقبت آنها گرفتار نشده باشید.
متخصصان صنعت خودرو معتقدند بازار خرید و فروش خودروهای نو و دست دوم امسال رونق خواهد گرفت. با بهبود وضعیت اقتصادی در سرتاسر جهان بسیاری از افراد به تعویض یا خرید اتومبیل جدید علاقه نشان میدهند.
اگر شما هم چنین قصدی دارید باید مطمئن شوید که حداکثر استفاده را از بودجه خود برای اتومبیل خواهید کرد.
طبق آمار تحلیل گران افراد معمولا هر پنج تا هشت سال یک بار اقدام به تعویض و خرید خودرو میکنند. در ادامه به برخی از توصیهها و نکات که متخصصان خودرو هنگام خرید به آن توصیه میکنند اشاره میکنیم.
۱. خرید بر اساس میزان پرداخت ماهیانه:
قبل از اینکه اقدام به خرید اتومبیل موردنظر خود کنید، قیمت نهایی خودرو را در نظر بگیرید. در بسیاری از مواقع خریداران به دنبال اقساط بلند مدت هستند تا میزان کمتری به صورت ماهیانه بپردازند اما قیمت تمام شده خودرو بسیار بیشتر خواهد شد و هزینههای جانبی نیز به آن افزوده میشود.
۲. تست نکردن خودرو قبل از خرید:
طبق گزارش یک شرکت فعال در زمینه آمار خرید و فروش خودرو ۳۰ الی ۴۰ درصد افرادی که اقدام به خرید یک خودرو جدید میکنند قبل از خرید خودرو را تست نمیکنند. این شرکت به خریداران پیشنهاد میکنند که قبل از خرید حداقل چند مدل منتخب از خودروها را شخصا آزمایش کنند. هیچ راهی برای فهمیدن مناسب بودن یک خودرو بهتر از تست و آزمایش توسط خود شما نیست. تنها به مطالب و مشخصاتی که کارخانهها و کاتالوگها ارائه میکنند بسنده نکنید.
۳. گرفتن مشاوره از فروشنده:
هدف اول و آخر فروشنده خودرو راضی کردن شما به عنوان خریدار برای انتخاب خودرو موردنظر است. پس اگر بدون اینکه تحقیقی در زمینه خودرو کرده باشید و مستقیما به نمایشگاه و یا فروشنده مراجعه کنید احتمال اینکه خودرویی که میخرید مناسب شما نباشد وجود دارد. بنابراین قبل از خرید حتما با افراد مجرب و با تجربه در زمینه خودرو مشاوره داشته باشید.
۴. بررسی نکردن خودروی دست دوم قبل از خرید:
لارن فیکس از منتقدان بزرگ خودرو میگوید: خرید خودروی دست دوم بدون مشورت در مورد صحت و سلامت خودرو با یک فرد متخصص میتواند ضررهای مالی زیادی برای شما داشته باشد. ممکن است خودرویی که قصد خرید آن را دارید از لحاظ ظاهری بسیار مناسب به نظر برسد اما ایرادهای فنی داشته باشد که از نظر شما پنهان بماند. برای مثال بسیاری از افراد ممکن است کیلومترشمار خودرو را دستکاری کنند تا میزان مسافت طی شده کمتری را نشان دهند. به کمک یک تعمیرکار ماهر و متخصص خودرو میتوانید قبل از خرید از ایرادات فنی واحتمالی خودرو و هزینههای احتمالی در آینده باخبر شده و انتخاب راحتتری داشته باشید.
۵. خریدن خودرویی که مناسب شما نباشد:
قبل از خرید حتما نیاز واقعی خود برای داشتن خودرو را مشخص کنید. آیا معمولا مسافتهای طولانی را طی میکنید و به یک خودرویی که مصرف سوخت کم داشته باشد نیاز دارید؟ آیا معمولا اثاثیه زیادی را با خود حمل میکنید و به یک خودرویی با ظرفیت بالای صندوق احتیاج دارید؟ خرید خودرویی که متناسب با نیازهای روزمره شما نباشد میتواند اشتباه بزرگی باشد. بنابراین اجازه ندهید تبلیغات خیره کننده و یا تعریف و تمجید یک دوست عاشق ماشین از توجه شما به این فاکتور کم کند.